ბრუნება

  s დაბოლოებათა მიხედვით სახელის შვიდნაირად ცვლას ბრუნება ეწოდება, თითოეულ ფორმას - ბრუნვა.

სახ.      -ი
მოთხ. -მა
მიც.     -ს
ნათ.    -ის
მოქმ.   -ით
ვით.    -ად
წოდ.    -ო
წრფელობითი - უნიშნო (გამოიყენებოდა ძველ ქართულში).


     სავრცობი
     მიცემითში, ნათესაობითში, მოქმედებითსა და ვითარებითში ბრუნვის ნიშანი შეიძლება გაივრცოს ა ხმოვნის დამატებით, რომელსაც სავრცობი ჰქვია.
     გავრცობილი ბრუნვის ნიშნები იხმარება სამ შემთხვევაში:



1. როცა მიცემითში, ნათესაობითსა და მოქმედებითში დასმულ სახელს მოსდევს და ან თუ კავშირი; მაგ: ქალსა და კაცს, ქალისა და კაცის, ქალითა და კაცით...
2. როცა ნათესაობითში დასმული სახელი მსაზღვრელია და მეორე ადგილზე დგას; მაგ: მოთხრობა ილია ჭავჭავაძისა, წიგნი ამხანაგისა...
3. როცა მიცემითი, ნათესაობითი, მოქმედებითი და ვითარებითი ბრუნვის ნიშანს დაერთვის ც ნაწილაკი; მაგ: ამხანაგსაც, ამხანაგისაც, ამხანაგითაც, ამხანაგადაც.


                                            სახელები ფუძეთა მიხედვით
     სახელის იმ ნაწილს, რომელსაც ბრუნვის ნიშანი დაერთვის, ფუძე ჰქვია. ფუძე შეიძლება იყოს სრული ან უსრული. სრულია, თუ მას არ აკლია ხმოვანი, უსრულია, თუ მას აკლია ხმოვანი; მაგ: ირემ-ს -სრული, ირმ-ის - უსრული.

                                           რიცხვის ფორმები
   სახელის ფორმა, რომელიც ერთ საგანს აღნიშნავს, არის მხოლობითი, რომელიც აღნიშნავს ერთზე მეტს - მრავლობითი.
   მრავლობითის ფორმას აწარმოებს ებ, ნ და თ ბოლოსართები. ებ-ით ნაწარმოებს ებიანი ჰქვია, ნ-თი - ნარიანი, თ-თი - თანიანი (ერთად - ნართანიანი).
   ნარიანი აწარმოებს ორ ბრუნვას, თანიანი - სამს, ებიანი - შვიდივეს.

სახ.      ყვავილ-ებ-ი             ყვავილ-ნ-ი
მოთხ. ყვავილ-ებ-მა                                             ყვავილ-თ(ა)
მიც.     ყვავილ-ებ-ს                                               ყვავილ-თ(ა)
ნათ.    ყვავილ-ებ-ის                                             ყვავილ-თ(ა)
მოქმ.   ყვავილ-ებ-ით                              
ვით.   ყვავილ-ებ-ად
წოდ.   ყვავილ-ებ-ო           ყვავილ-ნ-ო

        იმისათვის, რომ განვსაზღვროთ, რომელ ბრუნვაშია თანიანი მრავლობითით წარმოდგენილი სიტყვა, ჩავანაცლოთ ებიანით; მაგ: ყვავილთ სული განაბეს -ყვავილებმა სული განაბეს.


                მრავლობითი რიცხვის უქონელი არსებითი სახელები
1) საკუთარი სახელები;
2)ნივთიერებათა სახელები;
3)აბსტრაქტული სახელები;
4)მოქმედების აღმნიშვნელი სახელები.