ფილმის განხილვა - "The Dreamers"

ამ პოსტით მინდა ერთგვარი მიმოხილვა, „რევიუ“ გავაკეთო მართლაც შესანიშნავი ფილმისა - „მეოცნებენი“ და ჩემი სუბიექტური აზრი დავაფიქსირო ამ ფილმთან მიმართებით. შესაბამისად ჩემი თვითმიზანი არაა ყველა დამეთანხმოს, რადგან ყველას საკუთარი აზრის ქონისა და გამოხატვის თავისუფლება აქვს. მოკლედ, დავიწყოთ.

აჯანყებულები - მარცხი თუ გამარჯვება

(ბერნარდო ბერტოლუჩის ფილმ „მეოცნებენის“ მიხედვით)

ამ ფილმით რეჟისორმა კიდევ ერთეხელ დაადასტურა, თუ რა დონის გენიოსია კინემატოგრაფიაში. ფილმი  გადაღებულია შოტლანდიელი მწერლის გილბერტ ადერის ნოველის მიხედვით. ფილმის სიუჟეტი ვითარდება 60-70-იანი წლების საფრანგეთში; ამ პერიოდში, კერძოდ კი 1968 წელს, პარიზში სტუდენტები მასიურად გაიფიცნენ. მთავრი იდეა და რეჟისორის ჩანაფიქრი ცოტა რთულად აღსაქმელი აღმოჩნდა ჩემთვის, მაგრამ  ვეცდები ჩემი აზრი და შთაბეჭდილებები გამოვხატო ამ ფილმის შესახებ.

რასაც აქვს დასაწყისი აუცილებლად აქვს დასასრული

   ძლიერი ემოცია, სხვანაირად აქ არ მოვიდოდი და წლების წინ შექმნილ ბლოგზე არ დავწერდი. მინდა რაღაც გავაზიარო, მაგრამ არ მინდა ეს ქართულ ფეისბუქის პოსტს დაემსგავსოს. ბედნიერი წლები იყო 2012-დან მოყოლებული, მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ ვიცოდი სანამ ადამიანი რამეს არ დაკარგავს მანამდე არ დაფასებს სისტემა, მეც იგივე დამემართა. ჩემი ბრალი და საერთოდ ბრალეულობა რა შუაშია, არც უნდა ვახსენებდე ამას, მართლა არაფერია. ალბათ ძალით ვიდანაშულებ თავს იმაში, რომ ბედნიერება დავკარგე, მაგრამ ვიცი ჩემი ბრალი არაა. ხო, ბანალური ფრაზაა ვცადეთ გულისთვის გვებრძნებინა და არ გამოვიდა.

ჩემი ბლოგი

      ჩემი ბლოგი არასდროს ყოფილა ბლოგი და არც მე ვარ ბლოგერი. ვწერ მაშინ, როდესაც ჩემში მძლავრი ემოცია იღვიძებს. ბევრჯერ დამიწერია, მაგრამ არასდროს გამისაჯაროვებია. ეს ბლოგი არასდროს ყოფილა ბლოგი უფრო შემეცნებით ვებგვერდს გავდა, მაგრამ მე ხომ სულით ბიზნესმენი ვარ შესაბამისად ზედმეტ დანახარჯს არ გავწევ, რომ ვიყიდო დომენი და მართლაც კარგი შემეცნებითი საიტი გავაკეთო, თან მე ეს არაფერში მჭირდება.

Popeism and Fordism

1870-იანი წლებისთვის ინდუსტრიულად ყველაზე განვითარებული ქვეყნები იყვნენ გერმანია და დიდი ბრიტანეთი. 1926 წლისათვის კი ამერკიამ შეძლო და გახდა ყველაზე დაწინაურებული სახელმწიფო ამ სფეროში. დღესდღეობით ითვლება, რომ პროდუქციის მასობრივი წარმოების დაწყება ჰენრი ფორდის სახელთანაა დაკავშირებული. სწორედ მან მოახერხა და შეძლო ფასის საერთო ხელმისაწვდომობით საკუთარი პროდუქცია მასობრივი მოხმარების საგანი გაეხადა და სწორედ ამან განაპირობა ქვეყნის ასეთი სწრაფი აღმავლობა. ასევე ბევრი მიიჩნევს, რომ pre-fordism-ის პერიოდმაც მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა და ეს ცნობილია “popeism”-ის სახელით.

უმეტესობა თვლის, რომ მასობრივი წარმოება 1911 წლიდან იწყება ამერკაში. ავტორი კი საუბრობს იმაზე, რომ 1911 წლამდეც ანუ „popeism“-ის დროსაც მნიშვნელოვანი ცვლილებები მოხდა, რომელიც კარგად გააზრებული არაა. პოუპის ხედვები მასობრივ წარმოებაზე მართალია საკმაოდ ვიწყო იყო, მაგრამ მან მაინც მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა ამ ყველაფრის განვითარებაში. პოუპმა შეძლო ისეთი დეტალების დანახვა, რომელიც შემდგომ ფორდმა გამოიყენა და კიდევ უფრო დახვეწა.  პოუპის მთავარი შეცდომა ალბათ მაინც ის იყო, რომ მან ყურადღება არ მიაქცია ფასებს და არ მოარგო ის მომხმარებელს. ფორდმა კი ფასები ყველასათვის ხელმისაწვდომი გახადა და ამით უდიდეს შედეგსაც მიაღწია.

გერმანიის ეკონომიკური განვითარება მეოცე საუკუნის მეორე ნახევარში

როგორც ვიცით მეორე მსოფლიო ომის დაწყებამდე გერმანიას ნაცისტები მართავდნენ. ამ პერიოდში გერმანიის ეკონომიკა არც ისე სახარბიელო მდგომარეობაში იყო. მთავრობა თვითნებურად ეროდა ეკონიმიკაში და აწესებდა შეზღუდვებს, როგორც მათ სურდათ. ჰიტლერმა დააწესა ფასების კონტროლი. საკვებ პროდუქტებზე ფასების რეგულირებამ საერთოდ დეფიციტი გამოიწვია პროდუქტებზე და ამის შედეგად ხალხმა აქტიურად დაიწყო ბარტერული გაცვლები, რამაც გაზარდა ტრანსაქციული დანახარჯები. ამ პერიოდში საშემოსავლო გადასახადები ძალიან დიდი იყო. ფაქტობრივად, ბიზნესის წარმოება მოგებას თითქმის არ ტოვებდა. ჰიტლერის მთავარი მისწრაფება მაინც იყო ის, რომ ჰქონდა ფული ომის საწარმოებლად, რაც ძალიან ცუდად მოქმედედა ეკონომიკაზე. ომში დამარცხების შემდეგ დაიხოცა დიდი რაოდენობით შრომისუნარიანი მუშახელი და გერმაინია გაიყო ორად.

ამ ყველაფრის შემდეგ დასავლეთ გერმანიამ შეძლო ისეთი ტემპებით განვითარება, რაც მანამდე არცერთ ქვეყანას არ გაუკეთებია. თან ეს ყველაფერი მომხერხდა სულ რაღაც 9 წეილიწადში (1950-1959). ამის მიზეზი იყო ის რეფორმები, რომლებიც ამ პერიოდში გატარდა დასავლეთ გერმანიაში.

ნერონი

კალიგულას დას, აგრაპინას, ნერონი შეეძინა პირველი ქმრისგან, გნეიუს დომიტიუს აჰენობარბუსისაგან, რომელიც იყო ყოვლად უზნეო და უმსგავსო ადამიანი. აჰენობარბუსი მოღვაწეობდა იულიუს კეისრის დროს, აღმოსავლეთ პროვინციებში, მაგრამ მან მონა მოკლა და ამის გამო თანამდებობა დატოვა. ის სააბოლოოდ ბრუნდება რომში. მან აქაც ვერ შეძლო თავის შეკავება და კვლავ მოკლა რამოდენიმე ადამიანი, მაგრამ იმის მაგივრად რომ დაესაჯათ იმპერატორმა ტიბერიუსმა ის კონსულად დანიშნა. ამ უმსგავსო საქციელების გამო ის საბოოლოდ დაადანაშაულეს სამშობლოს ღალატის ბრალდებით, მაგრამ ის აქაც გადარჩა, რადგან ტიბერიუსი გარდაიცვალა, ხოლო ახალმა იმპერატორმა, კალიგულამ, შეიწყალა.

37 წელს დაიბადა ნერონი. მან თავისი ვაჟის დაბადების შემდეგ ასეთი სიტყვები წარმოთქვა: „ჩემი და აგრაპინას შვილი მხოლოდ ურჩხული თუ იქნება და კაცთა მოდგმის მაოხარიო“. მამის ნათქვამი ნამდვილად გამართლდა, მაგრამ ის ამას ვერ მოესწრო, რადგან 3 წლის შემდეგ გარდაიცვალა.

აგრაპინა ძალიან ვერაგი და მიზანსწრაფული ქალი იყო. ის ყოველთვის დიდებისკენ ილტვოდა. კალიგულამ ის რომიდან გააძევა, მაგრამ მან კლავდიუსის დროს მოახერხა რომში დაბრუნება და თან იმდენი შეძლო, რომ  საკუთარი ბიძა მოხიბლა. 49 წლის კლავდიუსმა იქორწინა აგრაპინაზე და, ფაქტობრივად, რომის მართვის სადავეები აგრაპინას ხელში გადავიდა.

რა თქმა უნდა, აგრაპინას ასეთი „დაწინაურება“ სასიკეთოდ წაადგა ნერონის მდგომარეობასაც. კალიგულას დროს ჩამორთმეული მიწები, კლავდიუსმა მას უკან დაუბრუნა და საკუთარ ქალიშვილზე ოქტავიაზე დააქორწინა. სანამ ნერონი რომიდან იყო გაძევებული, ის ცხოვრობდა მამინდა ლეპიდასთან. მისი მეურვეები იყვნენ ბიძები.(ერთი მოცეკვავე იყო მეორე დალაქი). ამ ყველაფერის შემდეგ დედამ მოახერხა ის, რომ კლავდიუსს ნერონი აშვილებინა. აგრაპინამ ასევე იზრუნა შვილის განათლებაზეც და იმდროისათვის ერთ-ერთი საუკეთესო ფილოსოფოსი სენეკა მიუჩინა. მან თავიდანვე შეისწავლა სხვადასხვა მეცნეირები გარდა ფილოსოფიისა, რადგან დედამისს მიაჩნდა, რომ ფილოსოფია მხოლოდ ხელს შუშლიდა.

შუა საუკუნეების თეატრი

   თანამედროვე გაგებით თეატრი შუა საუკუნეებში არ არსებობდა; ისევე, როგორც არ არსებობდა თეატრალური ნაგებობა. ეკლესია იბრძოდა ასეთი ტიპის გართობების წინააღმდეგ, გმობდა უკეთესი ცხოვრების სურვილს, მიწიერ ბედნიერებას, ქადაგებდა ასკეტიზმს. თეატრის სფეროში იბრძოდა ანტიკური გადმონაშთების წინააღმდეგ. ამ პერიოდის თეატრი გვიჩვენებს ბრძოლას რეალისტურ ხალხურ სანახაობებსა და რელიგიურ წარმოდგენებს შორის. ე.ი. არის 2 მიმართულება : საერო - ჰისტრიონები (რიტუალური თამაშობები), ფარსი'; და რელიგიური - ლიტურგიული დრამა, მირაკლი, მორალიტე და მისტერია. საერთოდ, შუა საუკუნეების თეატრის განვითარება იყოფა ორ ეტაპად: ადრეული - მე-5, მე-11 სს-ები და განვითარებული - მე-12, მე-16 სს-ები.

   ჰისტრიონები არიან უბრალო გლეხი მსახიობები. ძირითადად, ხუმრობენ, მღერიან და ცეკვავენ. მე-12 ს-დან მათი "მოღვაწეობის" ადგილი ხდება ქალაქი თავისი დღესასწაულებით, გამოფენებით. შემდეგ თანდათანობით ეს ადამიანები გაერთიანდნენ სხვადასხვა ჯგუფებად და ჩამოყალიბდა მსახიობთა პროფესიული წრეები. მაგ; ბუფონები - მასხარები, ჟონგლიორები - ცირკის ოსტატები, ტრუბადურები - მელექსეები, ბალადებისა და სიმღერების შემსრულებლები.

ვაჟა-ფშაველა - "ღამე მთაში" (პერიფრაზი)

 დაღამდა... წვრილი ვარსკვლავები ჩამოსხდნენ ცაზე. მთვარე არსად ჩანს. ალბათ ჯერ კიდევ სძინავს, ჯერ არ შემომჯდარა გორაზე და თავისი სხივები წყალზე პირის დასაბანად არ გაუგზავნია. მგზავრს სიბნელეში სწორ გზაზე დადგომა უჭირს.
   მთები შავით შემოსილან, მწუხარედ დასცქერიან ხევებს, ცივ ნიავს  სთავაზობენ უფსკრულში მოსიარულე დევებს. სიბნელეს მთელი ტყისთვის ჩაუცმევია ძაძა.
   გორიდან გორას გასძახის ბუვი, ყვავილები თრთიან, ქოჩორს კი ნიავი უვარცხნის. რატომ აღარ ყეფს მგლის ჯოგი? წყალი ჩქეფს. ლამაზი მთების ასული - ხევი - მას ჩატირის. მადლობა უფალს, რომელმაც ყველაფერი ერთმანეთს დაუმონა. ამაზე ტურფა არაფერი მინახავს!.. ხევი მთას ემონება, მთა - ხევს, წყალი - ტყეს, ტყე - მდინარეს, ყვავილი - მიწას, მიწა კი - თავისივე აღზრდილ მცენარეს. მე კი სულ ყველას მონა ვარ!
   ცა წყნარია და ახლა სოფელსაც მშვიდად დაეძინება. შუაღამისას ცას უეცრად ჯანღი გადაეფარება შავი ზღვის პირღია ვეშაპად და ასე მოსვენებით დაძინებულთ შეჭმას დაუპირებს. ატყდება ქარი და წვიმა, დაისადგურებს შიში და ძრწოლა. მთელი მთა-ბარი ჩამოიქცევა! ეს ყველაფერი მეორედ მოსვლას ჰგავს!
   ბუნება მბრძანებელია, იგი საკუთარი თავის მონაა, ზოგგჯერ სიკეთეს სჩადის, ზოგჯერ - სიავეს. ერთნაირად იტვირთავს თეთრსა და შავ საქმეს: სადაც პირიმზეს ახარებს, იქვე ზვავის მთხრელიცაა. თუმცა მაინც მშვენიერი და სიტურფით აყვავებულია იგი!..

დაღამდა...

წვრილნი ვარსკვლავნი

აყვავდენ, დასხდენ ცაზედა;

მთვარე-კი ჯერ არსადა სჩანს,

არ დაგვნათოის თავზედა,

ჯერ თუ არ გაუღვიძნია,

ისევ თუ სძინავს მკლავზედა!

ჯერ გამარჯობა არ უთქვამს

შემომჯდარს გორის ფხაზედა,

სხივნი არ დაუგზავნია

პირის საბანად წყალზედა.

მგზავრს უჭირს ბნელით გამოსვლა,

დადგომა სწორეს გზაზედა.

მთებს ჩაუცვიათ შავები,

არგუმენტირებული ესე აბიტურიენტთათვის - საზოგადოების ნაწილი მიიჩნევს, რომ საქართველოს ნატოში გაწევრიანება ქევყნისთვის საფრთხის შემცველია, რადგან გარდაუვალი იქნება ნატოს ბაზების განლაგება ჩვენს ტერიტორიაზე და ირანთან კონფლიქტი.

მე ვეთანხმები საზოგადოების იმ ნაწილს, რომელიც მიიჩნევს, რომ საქართველოს ნატოში გაწევრიანება ქვეყნისათვის საფრთხის შემცველია, რადგან გარდაუვალი იქნება ნატოს ბაზების განლაგება ჩვენს ტერიტორიაზე და ირანთან კონფლიქტი.

არგუმენტირებული ესე აბიტურიენტთათვის - საზოგადოების ნაწილი მიიჩნევს, რომ ტელევიზორის ყურება საზიანოა ბავშვებისათვის, რადგან ტელევიზორით ნაჩვენები ძალადობის სცენები უარყოფით ფსიქოლოგიურ ზემოქმედებას ახდენს მათზე

    მე ვეთანხმები საზოგადოების იმ ნაწილს, რომელიც მიიჩნევს, რომ ტელევიზორის ყურება საზიანოა ბავშვისათვის, რადგანაც ტელევიზიით ნაჩვენები ძალადობის სცენები უარყოფით ფსიქოლოგიურ ზეგავლენას ახდენს მათზე.

    ჩემი აზრით, ადამიანის ხასიათი ყალიბდება მოზარდობის პერიოდში. ბავშვი ქცევას გარემოსგან სწავლობს, რომელშიც ის იმყოფება. სწორედ ამ გარემოს ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილია სატელევიზიო სივრცე. XXI საუკუნეში ბავშვების უმეტესობა დიდ დროს ატარებს ტელევიზორთან. ფაქტობრივად, ძალადობის ყურებისას მოზარდი ფიქრობს, რომ ასეთი ქმედება ურთიერთობის მიღებული ფორმაა. ფსიქოლოგები გვირჩევენ, რომ მოვარიდოთ ბავშვები ტელევიზორს, როცა ისინი უყურებენ ძალადობის სცენებს, რათა მოზარდებზე არ მოახდინოს უარყოფითი ფსიქოლოგიური ზემოქმედება. მართალია ასაკობრივი შეზღუდვა მითეთებული აქვს სატელევიო გადაცემას ან კინოს, მაგრამ ძალიან რთულია იმის გაკონტროლება თუ რას უყურებს ბავშვი. სატელევიზიო სივრცეს თუ კომპიუტერს და ინტერნეტსაც დავუმატებთ, მარტივად მივხვდებით, რომ ოცდამეერთე საუკუნის ბავშვები ნამდვილად ბევრ უარყოფით ინფორმაციას გებულობენ.

არგუმენტირებული ესე აბიტურიენტთათვის - საზოგადოების ნაწილი მიჩნევს, რომ გენდერული თანასწორობა მიუღებელია, რადგანაც საზოგადოებრივ საქმიანობაში აქტიურად ჩართული ქალი ვერ იცლის საოჯახო საქმეებისა და შვილის აღზრდისთვის.

  მე არ ვეთანხმები საზოგადოების იმ ნაწილს, რომელიც თვლის,რომ გენდერული თანასწორობა მიუღებელია. ჩემი აზრით, საზოგადოებრივ საქმიანობაში ჩართულ ქალს შეუძლია მოიცალოს საოჯახო საქმეებისა და შვილის აღზრდისთვის. მე ვფიქრობ, რომ გენდერული თანასწორობა ოჯახურ ურთიერთობებთან ნაკლებადაა კავშირში, ის უფრო გლობალურია, მაგრამ საქართველოში ძირითადად სტერეოტიპული შეხედულებების გამო, გენდერი და ოჯახური თანაცხოვრება ერთად განიხილება. გენდერული ბალანსი დაცული უნდა იყოს არამარტო ოჯახებში, არამედ ყველგან, სამსახური იქნება ეს თუ რესტორანი. ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ საქართველოში ბევრს გენდერული თანასწორობის შინაარსი სწორად არ ესმის. ამგვარი შეხედულებების გამო, ჩვენს ქვეყანაში, ჩემს შემდგომ მსჯელობას განვავრცობ ისე, რომ გენდერული თანასწორობა დაუკავშირო ოჯახს.

არგუმენტირებული ესე აბიტურიენტთათვის - საზოგადოების ნაწილი მიიჩნევს,რომ ადრეულ ასაკში ქორწინება მიუღებელია, რადგან ახალგაზრდები ფსიქოლოგიურად არ არიან მზად ოჯახის შექმნისთვის.

    მე ვეთანხმები საზოგადოების იმ ნაწილს,რომელიც მიიჩნევს, რომ ადრეულ ასაკში ქორწინება მიუღებელია, რადგან ახალგაზრდები ფსიქოლოგიურად და ფიზიკურად არ არიან მზად ოჯახის შექმნისთვის.

    ახალგაზრდებს, რომლებიც ადრეულ ასაკში ოჯახდებიან, გაცნობიერებული არ აქვთ რას აკეთებენ. ეს მათი ცხოვრებისეული გამოუცდელობის ბრალია. ისინი ვერ ხვდებიან, რომ ოჯახის შექმნა ფსიქოლოგიურ და ფიზიკურ მზადყოფნას მოითხოვს. ახალგაზრდები დაოჯახების შემდეგ აცნობიერებენ, თუ რაოდენ დიდი პასუხისმგებლობა დააწვათ მხრებზე, და ამისთვის მზად არ არიან. ბოლოდროინდელმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ახალგაზრდა წყვილებს, რომლბეიც ადრეულ ასაკში ქორწინდებიან, პრობლემები ექმნებათ და უმრავლესობა ასეთი წყვილებისა შორდება ერთმანეთს. ოჯახის დანგრევის შემდეგ ხშირ შემთხვევაში ადამიანი იღებს ფსიქოლოგიურ ტრავმას, რაც უარყოფითად მოქმედებს მის სამომავლო ცხოვრებაზე.